TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN TÂM THẦN PHÂN LIỆT

CHẨN ĐOÁN TÂM THẦN PHÂN LIỆT

Ngày nay, các khoa bệnh tâm thần sử dụng các tiêu chí trong “Hướng dẫn sử dụng chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM)” để chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt trên y học lâm sàng.

• Mẫu Bệnh án sản khoa: U nang buồng trứng
• Mẫu bệnh án nội khoa cấp cứu chuẩn Bộ Y tế
• Mẫu bệnh án nội khoa hen phế quản dành cho Y Bác sĩ

Nguyên nhân gây tâm thần phân liệt

Bác sĩ Nguyễn Anh Tu – GV Trường CĐ Y Dược Pasteur chia sẻ: Ngày nay, người ta chưa tìm ra chính xác nguyên nhân cũng như cơ chế bệnh sinh của tâm thần phân liệt. Các nhà nghiên cứu cho rằng sự kết hợp của di truyền và môi trường đã góp phần gây ra căn bệnh này.

Ngoài ra, sự bất thường nồng độ một số chất trung gian hóa học trong não, gồm dopamine và glutamate, cũng có vai trò nhất định trong bệnh sinh của tâm thần phân liệt. Các nghiên cứu Neuroimaging chỉ ra sự khác biệt trong cấu trúc não và hệ thần kinh trung ương của người bệnh so với người bình thường. Mặc dù ý nghĩa của sự khác biệt này còn chưa được làm rõ, nhưng đây là bằng chứng cho việc bệnh tâm thần phân liệt là một bệnh não.

Yếu tố nguy cơ

Bác sĩ chia sẻ thêm tại mục Nội Khoa bệnh học, mặc dù chưa tìm hiểu chính xác điều gì đã gây ra tâm thần phân liệt nhưng một số nguyên nhân sau được chứng minh là làm tăng nguy cơ khởi phát và phát triển bệnh lý tâm thần phân liệt. Các nguyên nhân này bao gồm:

• Tiền sử gia đình có người bị tâm thần phân liệt.
• Từng mắc virus, nhiễm độc hoặc suy dinh dưỡng trong giai đoạn bào thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa.
• Môi trường sống thường xuyên chịu căng thẳng, stress.
• Từng phải sử dụng thuốc tâm thần trong thời thiếu niên hoặc tuổi trưởng thành.

Tiêu chuẩn chuẩn đoán cho tâm thần phân liệt

Ngày nay, các khoa bệnh tâm thần sử dụng các tiêu chí trong “Hướng dẫn sử dụng chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM)” – công bố bởi Hiệp hội Tâm thần Mỹ để chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt cũng như nhiều bệnh lý tâm thần khác.

Chẩn đoán tâm thần phân liệt bao gồm việc loại trừ các rối loạn sức khỏe tâm thần khác và xác định rằng các triệu chứng này không phải do lạm dụng thuốc, dùng thuốc hoặc điều kiện y tế. Ngoài ra, một người phải:

– Có ít nhất hai trong số các triệu chứng phổ biến của rối loạn này – ảo tưởng, ảo giác, nói vô tổ chức, hành vi vô tổ chức hoặc tâm hồn, hay sự hiện diện của các triệu chứng âm tính với một số lượng đáng kể thời gian trong một tháng.

– Kinh nghiệm quan trọng suy yếu trong khả năng làm việc, đi học hoặc thực hiện nhiệm vụ bình thường hàng ngày.

– Đã có triệu chứng ít nhất sáu tháng.

– Có một số tiểu loại tâm thần phân liệt, nhưng không phải ai cũng dễ dàng phù hợp với một thể loại cụ thể. Năm phân nhóm phổ biến nhất là:

– Hoang tưởng. Đặc thù của ảo tưởng và ảo giác, loại này thường liên quan đến chức năng suy giảm ít hơn và cung cấp với hy vọng tốt nhất để cải thiện.

– Tâm hồn. Những người có kiểu phụ này không tương tác với người khác, nhận được vào các vị trí kỳ lạ, hoặc tham gia vào những cử chỉ vô nghĩa hoặc hoạt động.

– Vô tổ chức. Đặc thù của những suy nghĩ vô tổ chức và biểu hiện không phù hợp của cảm xúc, loại này thường liên quan đến việc suy giảm chức năng nhất và cung cấp với hy vọng ít nhất là để cải thiện.

– Không phân biệt. Đây là nhóm lớn nhất của những người tâm thần phân liệt, người thống trị các triệu chứng đến từ nhiều hơn một phân nhóm.

– Còn lại. Kiểu này được đặc trưng bởi thời gian dài mà không tích cực các triệu chứng nổi bật, nhưng các triệu chứng khác tiếp tục.

Giúp đỡ một người có thể có tâm thần phân liệt

Ngay khi bạn nhận thấy một người có triệu chứng tâm thần phân liệt, hãy báo với những người có khả năng giúp đỡ. Tuy rằng bạn có thể bắt buộc ai đó tiếp nhận điều trị chuyên nghiệp, nhưng hãy cung cấp khuyến khích và hỗ trợ và giúp đỡ người thân tìm một bác sĩ đủ điều kiện hoặc cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần.

Trong trường hợp các triệu chứng loạn thần khiến bệnh nhân gây nguy hiểm cho bản thân hoặc người khác, bạn cần phải gọi cảnh sát hay phản ứng khẩn cấp khác giúp đỡ. Một số trường hợp khác, cũng cần đưa tới bệnh viên để cấp cứu kịp thời.

Nguồn: Ysidakhoa (Bác sĩ Nguyễn Anh Tu – GV Trường CĐ Y Dược Pasteur)