Bác sĩ tư vấn về bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát

Xơ gan ứ mật nguyên phát là bệnh tự miễn, do cơ thể tự sinh ra kháng thể chống lại các tế bào của chính nó. Vậy bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát có thể ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

• Mẫu bệnh án nội khoa ho ra máu dành cho sinh viên Y khoa đi lâm sàng
• Mẫu bệnh án nội khoa cấp cứu chuẩn Bộ Y tế

Mật được sản xuất từ gan có tác dụng tiêu hóa thức ăn và giúp loại bỏ các tế bào hồng cầu già, cholesterol và chất độc. Xơ gan ứ mật nguyên phát là tình trạng xảy ra khi các ống dẫn mật trong gan dần dần bị phá hủy.

Bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết khi các ống dẫn mật bị tổn thương, các chất độc sẽ bị tích tụ trong gan, dần dần khiến gan bị tổn thương, hình thành những mô sẹo mô xơ có thể dẫn đến xơ gan. Xơ gan ứ mật nguyên phát là chứng bệnh phát triển chậm, việc điều trị bằng thuốc có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh, đặc biệt nếu được điều trị sớm.

Nguyên nhân gây bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát

Cho đến nay, bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra bệnh chủ yếu là do tự miễn dịch, trong đó cơ thể tự chống lại các tế bào của chính nó.

Tình trạng viêm trong bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát xảy ra khi các tế bào bạch cầu lympho T chịu trách nhiệm một phần của các phản ứng miễn dịch trong cơ thể bắt đầu tích tụ trong gan.

Bình thường, các tế bào T nhận diện và giúp cơ thể chống lại những yếu tố bên ngoài xâm nhập như vi khuẩn. Trường hợp xơ gan ứ mật nguyên phát, các tế bào T sẽ tự phá hủy các tế bào lót bên trong các ống dẫn mật.

Quá trình viêm trong các ỗng dẫn mật khi lan rộng sẽ phá huỷ các tế bào gan gần đó. Các tế bào gan bị phá hủy sẽ được thay thế bằng mô xơ, gây nên tình trạng xơ gan, gây khó khăn cho gan khi thực hiện các chức năng quan trọng.

Triệu chứng thường gặp của bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát

Y sĩ đa khoa cho biết bấu hiệu bệnh sớm bao gồm: mệt mỏi; ngứa da; khô mắt khô miệng

Biểu hiện khi bệnh xuất hiện trễ bao gồm: đau bụng phía trên bên trái; đau nhức cơ bắp hay xương khớp; vàng da vàng mắt; da sạm màu không do tác dụng của ánh nắng mặt trời; phù bàn chân và mắt cá chân; chướng bụng do dịch tích tụ trong ổ bụng; u vàng xuất hiện trên da xung quanh mắt, mí mắt, bàn tay, bàn chân, khuỷu tay và đầu gối; loãng xương khiến xương yếu và giòn, dễ gãy; tăng cholesterol; tiêu chảy; nhược giáp

Những phương pháp điều trị bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát

Mục tiêu điều trị bệnh là làm chậm tiến triển của bệnh, giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Các biện pháp điều trị bao gồm:

Ursodeoxycholic acid (UDCA):

Còn được gọi là ursodiol, là phương pháp điều trị đầu tiên trong lộ trình điều trị. UDCA là một acid mật có tác dụng vận chuyển mật qua gan. Mặc dù UDCA không thể điều trị khỏi bệnh hoàn toàn nhưng nó có thể kéo dài đời sống nếu can thiệp điều trị sớm.

Mặc dù UDCA không áp dụng cho tất cả các bệnh nhân mắc bệnh, nhưng những bệnh nhân giai đoạn sớm khi can thiệp sẽ đáp ứng tốt hơn. Tác dụng phụ của phương pháp điều trị bao gồm tăng cân, rụng tóc và tiêu chảy.

Ghép gan:

Khi điều trị bằng UDCA thất bại, chức năng gan suy yếu dần và không thể hồi phục, ghép gan sẽ giúp kéo dài cuộc sống. Ghép gan là một dạng phẫu thuật nhằm loại bỏ gan bị bệnh và thay thế bằng một gan mới khỏe mạnh từ người hiến tặng. Phần lớn gan được hiến tặng từ những người đã chết, trong một số trường hợp chỉ ghép 1 phần gan thì có thể nhận từ người hiến tạng còn sống.

Mặc dù ghép gan giúp kéo dài sự sống nhưng vẫn có khả năng tái phát bệnh xơ hóa đường mật trên gan được ghép. Nhiều nghiên cứu y học chỉ ra rằng, những bệnh nhân xơ hóa đường mật nguyên phát khi được ghép gan có tỷ lệ sống lên đến 80-85% sau 5 năm.

Các loại thuốc:

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm kiếm các loại thuốc khác để điều trị xơ gan ứ mật nguyên phát. Dược sĩ Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết thuốc ức chế miễn dịch hiện nay đã được sử dụng rộng rãi, nhưng hiệu quả điều trị thì vẫn chưa được chứng minh. Nhiều loại thuốc khác kể cả thuốc kháng vi-rút, vẫn tiếp tục được các nhà khoa học nghiên cứu.