Những phương pháp nào được áp dụng điều trị thiếu máu cơ tim

Thiếu máu cơ tim là một bệnh lý động mạch vành. Hiện nay, bệnh lý mạch vành được xem là bệnh lý của thời đại với tỉ lệ mắc và tử vong cao hàng đầu trên toàn thế giới.

• Cần lưu ý những gì để có thể chân đoán bệnh suy thận?
• Những nguyên nhân phổ biến dẫn tới suy tim trái

Bệnh thiếu máu cơ tim là gì?

Thiếu máu cơ tim hay còn được gọi thiếu máu cơ tim cục bộ, bệnh tim thiếu máu cục bộ đều là những thuật ngữ nói đến bệnh lý động mạch vành. Động mạch vành bao gồm các động mạch cấp máu nuôi dưỡng cho quả tim bao gồm: động mạch liên thất trước, động mạch mũ xuất phát từ thân chung động mạch vành trái và động mạch vành phải. Bệnh lý mạch vành hiện nay được xem là bệnh lý của thời đại với tỉ lệ mắc bệnh và tỉ lệ tử vong cao, xếp số một trên toàn thế giới (xếp trên ung thư, đột quỵ não..). Hiện nay, cùng với sự tiến bộ của khoa học thì trong can thiệp tim mạch nhiều tiến bộ, các thuốc điều trị đã cải thiện được rất nhiều về tỉ lệ tử vong của bệnh lý mạch vành.

Bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết bệnh lý mạch vành hiện nay được chia thành hai nhóm chính:

• Hội chứng vành cấp: bao gồm nhồi máu cơ tim có ST chênh, nhồi máu cơ tim không ST chênh, đau ngực không ổn định.
• Đau thắt ngực ổn định hay còn được gọi là bệnh mạch vành ổn định.

Nguyên nhân gây bệnh thiếu máu cơ tim là do đâu?

Các mảng xơ vữa gây tắc nghẽn động mạch vành: các mảng xơ vữa hình thành sẽ gây hẹp lòng mạch vành đến một mức độ nhất định sẽ dẫn đến thiếu máu cơ tim, xuất hiện triệu chứng đau ngực trên lâm sàng. Khi mảng xơ vữa bị nứt vỡ đột ngột, quá trình đông máu sẽ hình thành và tạo ra các cục huyết khối lấp kín lòng mạch vành, dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Co thắt tập trung hoặc lan tỏa các động mạch vành

Rối loạn chức năng vi mạch vành

Triệu chứng thường gặp của bệnh thiếu máu cơ tim là gì?

Đau ngực: Bác sĩ Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết triệu chứng thiếu máu cơ tim điển hình là các cơn đau thắt ngực trên lâm sàng. Biểu hiện cụ thể của cơn đau thắt ngực do mạch vành được mô tả gồm 3 đặc điểm:

• Cảm giác đau như bóp nghẹt, đau thắt hay đè nặng, bắt đầu sau xương ức, lan lên cằm, lên vai trái và lan xuống cánh tay trái
• Các cơn đau ngực xuất hiện có tính chất quy luật, tăng lên sau gắng sức, xúc cảm mạnh, gặp lạnh,… và thường kéo dài 3-15 phút
• Cảm giác đau ngực giảm đi khi nghỉ ngơi hoặc sau khi dùng nitroglycerin

Nếu người bệnh có biểu hiện đủ cả 3 đặc điểm, được gọi là cơn đau thắt ngực điển hình, nếu chỉ có 2/3 tiêu chuẩn thì gọi là cơn đau không điển hình, nếu chỉ có 1 hoặc không có tiêu chuẩn nào thì cần tìm nguyên nhân khác gây bệnh mà không phải do mạch vành.

Đối với những bệnh nhân tuổi cao còn mắc bệnh đái tháo đường, các cơn đau ngực có thể không điển hình hoặc không rõ ràng. Bệnh nhân khi đến viện trong tình trạng suy tim mà không rõ đau ngực trước đây, khảo sát các mạch vành thì có hẹp một cách có ý nghĩa thì được gọi là thiếu máu cơ tim thầm lặng.

Bên cạnh các cơn đau ngực, bệnh nhân thiếu máu cơ tim cục bộ thường không có triệu chứng gì đặc biệt.

Phòng ngừa bệnh thiếu máu cơ tim

Bỏ thuốc lá

Giảm cân nếu thừa cân

Theo y sĩ đa khoa cần thường xuyên tập thể dục: ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: nhiều rau xanh, hoa quả, hạn chế mỡ động vật thay bằng dầu thực vật, hạn chế phủ tạng động vật, giảm muối trong thức ăn, hạn chế dùng các đồ muối như dưa chua, cà muối…

Kiểm soát huyết áp bằng cách thay đổi chế độ ăn uống kết hợp uống thuốc theo toa đều đặn

Kiểm soát đường máu, lipid máu

Điều trị bệnh thiếu máu cơ tim

Điều trị nội khoa

Kháng kết tập tiểu cầu: Aspirin liều thấp là thuốc được khuyến cáo sử dụng đầu tiên. Clopidogrel có thể thay thế nếu người bệnh không dung nạp với aspirin

Liệu pháp statin: các statin có khả năng ổn định mảng xơ vữa, có vai trò hết sức quan trọng. Có thể dùng rosuvastatin, atorvastatin..

Chẹn beta giao cảm: metoprolol, bisoprolol… là nhóm thuốc quan trọng trong điều trị, được dùng để tăng khả năng gắng sức, giảm tần số tim, cải thiện triệu chứng đau ngực

Thuốc nhóm nitrat: nitroglycerin có tác dụng giãn mạch vành tác dụng nhanh, ngắn, có thể dùng để giảm ngay cơn đau khi triệu chứng này xuất hiện. Các chế phẩm được điều chế dưới dạng đường uống, ngậm, xịt dưới lưỡi hoặc truyền tĩnh mạch. Các thuốc giãn mạch có tác dụng kéo dài như Nicorandil, ranolazin cũng thường được sử dụng.

Nhóm ức chế men chuyển/ ức chế thụ thể AT1: là nhóm thuốc được ưu tiên sử dụng hàng đầu khi có suy tim, tăng huyết áp, đái tháo đường kèm theo

Chỉ định tái thông mạch vành: ở bệnh nhân mạch vành ổn định, khi điều trị nội khoa đạt hiệu quả tốt nhất mà không cải thiện triệu chứng có thể tái thông mạch vành qua da hoặc phẫu thuật bắc cầu nối chủ vành tùy từng trường hợp cụ thể. Cũng có thể tái thông mạch vành ở những bệnh nhân có bệnh lý 2 – 3 mạch vành, hẹp thân chung động mạch vành trái >50%, có suy tim kèm theo…để cải thiện tiên lượng.