Phương pháp kỹ thuật nhuộm Ziehl-Neelsen

Phương pháp kỹ thuật nhuộm Ziehl-Neelsen

Phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen hiện đang được ứng dụng trong cận lâm sàng, giúp một số Y bác sĩ chẩn đoán tìm nguyên nhân gây bệnh.

• Quy trình kỹ thuật nhuộm Gram
• Quy trình kỹ thuật nội soi trực tràng trên cận lâm sàng
• Kỹ thuật đo niệu động học là gì?

Kết quả phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen

Bài viết được chia sẻ và tổng hợp bởi một số chuyên gia Cao đẳng Xét nghiệm – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur về kỹ thuật phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen

Mục đích của phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen là gì?

Quy trình này hướng dẫn nhuộm tiêu bản bằng phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen để phát hiện vi khuẩn kháng cồn kháng acid.

Nguyên tắc nhuộm Ziehl-Neelsen

Vách tế bào một số Mycobacteria có một lượng lớn acid mycolic nên khi sử dụng phương pháp nhuộm Gram truyền thống một số vi khuẩn này rất khó bắt màu. Vì vậy, phải sử dụng phương pháp nhuộm kháng cồn kháng acid để quan sát một số vi khuẩn.

Các bác sĩ chuyên khoa xét nghiệm cho biết: Phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen sử dụng hai hoá chất nhuộm màu là carbol fuchsin và xanh methylen kết hợp với chất tẩy màu (hỗn hợp acid-alcohol) để phát hiện một số trực khuẩn kháng cồn kháng acid.

Trang thiết bị, vật tư cần có để thực hiện phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen

Trang thiết bị

• Tủ an toàn sinh học (ATSH) cấp 2
• Kính hiển vi quang học. – Máy ly tâm
• Máy trộn, lắc
• Ống vô trùng có nắp đậy.
• Đèn cồn, que cấy, lam kính, lá kính mỏng, bút viết kính, dầu soi kính, giấy thấm dầu.
• Pipet Pasteur vô trùng.

Sinh phẩm hóa chất

– Hóa chất nhuộm:

+ Dung dịch Carbol fuchsin

+ Dung dịch Acid-alcohol 3%

+ Dung dịch xanh methylen

Kiểm tra chất lượng của phương pháp nhuộm Ziehl-Neelsen

– Một số hóa chất sử dụng để nhuộm soi phải được kiểm tra theo quy trình kiểm tra chất lượng, hóa chất, lưu lại kết quả sau khi kiểm tra.

• Chứng:

+ Chứng dương: Mycobacterium tuberculosis H37Ra ATCC 25177

+ Chứng âm: Escherichia coli ATCC 25922

Phương pháp thực hiện nhuộm Ziehl-Neelsen

Phương pháp kỹ thuật nhuộm Ziehl-Neelsen cần được thực hiện an toàn

• Thực hiện thao tác với mẫu bệnh phẩm trong tủ ATSH.
• Sử dụng một số thiết bị bảo hộ cá nhân cho nhân viên y tế trong y học lâm sàng và cận lâm sàng.

Cách thực hiện kỹ thuật nhuộm Ziehl-Neelsen

Làm tiêu bản

• • Chuẩn bị lam kính sạch, không xước vỡ, nhúng vào dung dịch ethanol 95%.
  • Sử dụng kẹp gắp lam kính, để ráo cồn, hơ lam kính trên ngọn lửa đèn cồn.
  • Dán nhãn thông tin mẫu bệnh phẩm.
  • Sử dụng bút viết kính khoanh tròn, đánh dấu vị trí phết bệnh phẩm, ở mặt dưới lam kính.
  • Bệnh phẩm lâm sàng nghi ngờ có chứa Mycobacteria như: Đàm, dịch phế quản, dịch não tủy, một số loại dịch khác, mô … Hoặc khuẩn lạc (khóm) từ nuôi cấy thuần.
  • Ly tâm bệnh phẩm, đổ bỏ nước nổi, lấy cặn.
  • Sử dụng que cấy vô trùng lấy 1 vòng ăng (đường kính 3mm), hoặc nhỏ một giọt bệnh phẩm lên lam kính.
  • Nếu là đàm:

+ Mở nắp cốc đàm nhẹ nhàng, đặt nắp ngửa trên khay inox.

+ Sử dụng đầu vát của que phết bằng chọn lấy chỗ đàm nhầy mủ nhẹ nhàng cắt mẩu đàm bằng phương pháp di cạnh vát que gỗ vào thành cốc đàm (lưu ý: mỗi bệnh phẩm sử dụng que phết riêng).

+ Đậy nắp cốc đàm.

+ Đặt que phết có mẫu bệnh phẩm vào giữa lam kính và dàn theo vòng xoắn ốc từ trong ra ngoài, dàn đều đặn liên tục tạo độ mịn, dày vừa phải hình ô van kích thước dài 2 cm rộng 1cm.

Trực khuẩn bắt màu nhuộm Ziehl-Neelsen

+ Ngâm que phết sau khi dàn vào dung dịch sát khuẩn phenol 5% hoặc Javel 0,5%.

Cố định tiêu bản

• • Để tiêu bản khô tự nhiên trong tủ ATSH hoặc làm khô ở 60 độ
  • Cố định tiêu bản.
  • Đặt tiêu bản lên mâm kính và để tiêu bản khô tự nhiên hoàn toàn ở nhiệt độ phòng (18-25độC).
  • Lưu ý: Không làm khô tiêu bản bằng đèn cồn hoặc ánh nắng mặt trời.

Phủ thuốc nhuộm

• • Đặt tiêu bản lên giá nhuộm.
  • Nhuộm màu:

+ Phủ đầy dung dịch carbol fuchsin lên mặt tiêu bản đã được cố định.

+ Hơ nóng trên ngọn lửa đèn cồn đến khi bốc hơi (không được để sôi) 1 lần.

+ Để nguội tự nhiên trong 5 phút.

+ Rửa dưới vòi nước chảy nhẹ. – Tẩy màu:

+ Phủ đầy dung dịch Acid-alcohol 3%

+ Duy tiêu bản trong 2 phút.

+ Rửa dưới vòi nước chảy nhẹ.

• Nhuộm nền:

+ Phủ dung dịch xanh Methylen trong 1-2 phút.

+ Rửa dưới vòi nước chảy nhẹ

• Làm khô tiêu bản trước khi soi kính.

Nguồn: Y học lâm sàng Y sĩ đa khoa tổng hợp