Chẩn đoán và điều trị bệnh Basedow

Y sĩ đa khoa hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh Basedow

Basedow là một loại bệnh cường giáp do hoạt động quá mức không ức chế được của tuyến giáp dẫn tới tăng sản xuất hormon tuyến giáp. Y sĩ đa khoa hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị bệnh Basedow như sau:

• Phác đồ điều trị: bệnh lý hen phế quản
• Y sĩ đa khoa có thể học lên Cao đẳng Điều dưỡng không?
• Y sĩ đa khoa 2020: Chẩn đoán và điều trị viêm da dị ứng

Chẩn đoán và điều trị bệnh Basedow

Chẩn đoán bệnh lý Basedow cần lưu ý gì?

Y sĩ đa khoa cho biết, trong chẩn đoán Y học Lâm sàng, các y sĩ cần dựa vào các triệu chứng lâm sàng qua thăm khám và các cận lâm sàng thông qua xét nghiệm, chụp chiếu, từ đó đưa ra được chẩn đoán chính xác về bệnh lý Basedow.

Triệu chứng lâm sàng :
– Bướu cổ : bướu lan tỏa, điển hình bướu mạch, đồng nhất, cả 2 thùy, di động khi nuốt, không đau, có dấu hiệu chèn ép.
– Biểu hiện mắt : lồi mắt thực sự 1 hay 2 bên, co cơ mi với nhiều mức độ khác nhau, mất đồng vận nhãn cầu mi trên, phù nề mi mắt, liệt cơ vận nhãn…
– Dấu hiệu cường giáp :
+  Các dấu hiệu toàn thân : gầy sút dù ăn nhiều…
+ Tim mạch : hồi hộp, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh thường xuyên trên > 90 chu kì/ phút, tăng lên khi xúc động. nghe tim có thể có TTT cơ năng do tăng cung lượng.
+ Tiêu hóa : tăng nhu động ruột, tiêu chảy.
+ Thần kinh – cơ : run tay, run lan tỏa, ưu thế ngọn chi, nhanh, thường xuyên, tăng khi xúc động.teo cơ, ưu thế gốc chi, giảm cơ lực, dấu hiệu ghế đẩu (+). Có thể kèm theo bệnh nhược cơ. Có thể gặp hạ kali máu ở bệnh nhân nam giới, trẻ tuổi gây liệt 2 chi dưới.
+ Tăng nhẹ nhiệt độ da, sợ nóng, ra nhiều mồ hôi.
+ Rối loạn tâm thần : kích thích, trầm cảm, rối loạn chức năng sinh dục, giảm ham muốn…
+ Các dấu hiệu khác : sạm da, rụng tóc, da nóng ẩm, vú to nam giới…
– Phù niêm trước xương chày : tổn thương màu vàng hay đỏ cam, da sần sùi thường đối xứng 2 bên, ở vùng cẳng tay hay mu chân, ấn không lõm, không đau.
Triệu chứng cận lâm sàng  :
– Xét nghiệm đặc hiệu FT3, FT4 tăng, TSH giảm
BT:  FT4 12-22 pmol/l. TSH 0,27 – 4,2MUI/ml.
TRAb xét nghiệm kháng thể kháng receptor của TSH : tăng
– Xét nghiệm khác : CTM có thể có thiếu máu thiếu sắt, HC nhỏ hoặc HC to do thiếu folat hay vitamin B12 hay bệnh Biermer kèm theo.giảm cholesterol, triglicerid máu. Có thể có hạ kali máu.
– Siêu âm tuyến giáp: tuyến giáp to, lan tỏa, giảm âm, không có nhân.
– Xạ hình tuyến giáp cho thấy hình ảnh tuyến giáp lớn hơn bình thường, bắt xạ đều và đồng nhất. độ tập trung iod phóng xạ tăng.
– ECG thường nhịp nhanh xoang, có thể thấy rung nhĩ, NTT, hình ảnh dày thất trái nếu đã có biến chứng tim mạch.

Điều trị bệnh Basedow

Y sĩ chia sẻ phác đồ điều trị Basedow

Điều trị nội khoa
a. Kháng giáp trạng tổng hợp
Chỉ định : lựa chọn hàng đầu cho bệnh nhân trẻ < 50 tuổi, điều trị lần đầu, bướu lan tỏa.
– Thường có kết quả cho bệnh nhân có biểu hiện cường giáp nhẹ, bướu cổ nhỏ.
– Thời gian điều trị từ 18- 24 tháng.
– Thuốc thường dùng :
+ Thiamazol ( carbimazol, metimazol, thyrozol )
Liều ban đầu 15- 40 mg/ngày, chia 1- 2 lần ( cường giáp nhẹ liều 15mg, trung bình liều 2- 30mg, nặng liều trên 40mg/ngày) uống thuốc sau ăn.
Chỉnh liều khi bệnh nhân dần về bình giáp.
Liều duy trì 5 – 10 mg/ ngày.
+ Propylthiouracil ( PTU )
Liều ban đầu : 300 – 400 mg/ ngày chia 2- 3 lần. uống thuốc sau ăn.
Giảm dần liều khi bệnh nhân bình giáp
Liều duy trì 50-150 mg/ ngày.
– Tác dụng phụ : Giảm hoặc mất bạch cầu hạt trung tính, thường gặp trong nhunwngx tuần đầu điều trị. Bệnh nhân đau họng, sốt cao, dễ bị nhiễm trùng huyết.
Tăng enzyme gan
Dị ứng, mẩn ngứa ngoài da.
b. Điều trị thuốc chẹn beta giao cảm : nhằm làm giảm triệu chứng cường giáp

• Metoprolol ( betaloc, betaloc zok ) 25- 100 mg/ngày.
• Atenolol ( tenormin ) viên 50mg liều 25- 100 mg/ngày
• Bisoprolol ( concor ) viên 2,5 và 5mg liều 2,5- 10 mg/ ngày
• Propranolol ( inderal ) viên 40mg liều 40- 240 mg/ ngày.

Điều trị ngoại khoa
– Chỉ định điều trị phẫu thuật   

Điều trị iod 131:
– Chỉ định : bệnh nhân lớn tuổi, suy tim, thể trạng yếu hoặc có tai biến của điều trị nội khoa, tái phát sau điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa.
– CCĐ : phụ nữ có thai, cho con bú.
– Chuẩn bị trước phóng xạ : khám giáp trạng tổng hợp nếu cường giáp nặng ( không cần thiết nếu bệnh nhẹ ), ngừng thuốc trước phóng xạ ít nhất 3 ngày. Có thể cho thuốc chẹn beta giao cảm để kiểm soát triệu chứng. phải đo độ tập trung I 131.
– Liều iod phóng xạ bằng 80-120 mCi x khối lượng tuyến giáp x 100/ độ tập trung iod 24h.
– Hiệu quả điều trị : đạt bình giáp trên 80% số bệnh nhân.
– Biến chứng : 10- 30% số bệnh nhân bị suy giáp sau điều trị I¹³¹ 2 năm và thêm 5% mỗi năm sau đó. Có thể gây hoặc làm nặng thêm bệnh mắt Basedow, nhất là ở người hút thuốc lá.

Phác đồ điều trị bệnh Basedow 

Thông tin bài viết được dẫn nguồn từ tài liệu Y khoa điều trị bệnh lý nội tiết tại các Trung Tâm Y Tế tuyến huyện quận. Không áp dụng phác đồ với tuyến Trạm Y tế xã và các tuyến cao hơn. Thông tin không thay thế chỉ định điều trị bệnh Basedow của bác sĩ/y sĩ!

Nguồn Y sĩ đa khoa TP.HCM tổng hợp