Quy trình kỹ thuật xét nghiệm: thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

Quy trình kỹ thuật xét nghiệm: thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn.

Quy trình thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn được áp dụng ở Phòng vi sinh của một số Bệnh viện và cơ sở y tế. Ứng dụng trong y học lâm sàng vi sinh với vai trò quan trọng của việc chẩn đoán và tìm nguyên nhân gây bệnh.

• Quy trình thử nghiệm Optochin trong phòng thí nghiệm
• Quy trình kỹ thuật cấy chuyển vi khuẩn là gì?
• Quy trình thử nghiệm bacitracin được thực hiện như thế nào?
• Quy trình kỹ thuật nhuộm Gram

Thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

Trách nhiệm và vai trò của nhân sự trong quy trình

• Nhân viên thực hiện: Đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên ngành Vi sinh y học.
• Nhân viên nhận định, giám sát và phê duyệt kết quả: Có trình độ đại cử nhân xét nghiệm hoặc bác sĩ chuyên ngành Vi sinh y học.

Nguyên tắc thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

Haemophilus influenzae (HI) cần yếu tố X (Hemin) và V (NAD) cho sự phát triển của chúng, nhưng một số loại Haemophilus khác chỉ cần yếu tố X. Yếu tố V được giải phóng từ hồng cầu vỡ. Thạch máu thỏ có yếu tố X, nhưng không có yếu tố V. HI có thể mọc gần khóm của cầu khuẩn những loài gây tan máu (tiêu huyết) giải phóng yếu tố X. Yếu tố X khuếch tán vào môi trường xung quanh kích thích sự phát triển của HI gần với khóm của cầu khuẩn.

Trang thiết bị, vật tư cần thiết trong thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

Trang thiết bị

• Tủ an toàn sinh học (ATSH) cấp 2
• Kính hiển vi quang học. – Máy ly tâm
• Máy trộn, lắc
• Ống vô trùng có nắp đậy.
• Đèn cồn, que cấy, lam kính, lá kính mỏng đậy (coverslip) bút viết kính, dầu soi kính, giấy thấm dầu.
• Pipet Pasteur vô trùng.

Sinh phẩm hóa chất

• Chủng Staphylococcus aureus ATCC 25923, hoăc Staphylococcus epidermidis không tan máu (tiêu huyết) và không có penicillinase.
• Môi trường thạch không chứa yếu tố X,V, XV – NaCl 0,9%.
• Dung dịch nước muối sinh lý vô trùng 0,9%.

Hình ảnh vi khuẩn gây bệnh

Kiểm tra chất lượng của thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

• Một số hóa chất được kiểm tra theo Quy trình kiểm tra chất lượng sinh phẩm, hóa chất, lưu lại kết quả sau khi kiểm tra.

+ Chứng:

+ Chứng Dương: Heamophilus influenza ATCC 43065

An toàn trong quá trình thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

• Thực hiện thao tác với mẫu bệnh phẩm trong tủ ATSH.
• Sử dụng một số thiết bị bảo hộ cá nhân.

Nội dung thực hiện quy trình thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

• Sử dụng que cấy vô trùng cấy chuyển khóm nghi ngờ sang đĩa thạch máu.
• Ria tụ cầu theo một đường vào đĩa thạch máu đã cấy chuyển.
• Để vào tủ ấm 35 – 37 độ C với 5% CO2 trong 24 giờ.
• Kiểm tra đĩa thạch máu xem có một số khóm vệ tinh mọc xung quanh đường cấy tụ cầu không.

Phân tích kết quả thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn

• Dương tính: có khóm nhỏ mọc xung quanh đường cấy tụ cầu.
• Âm tính: mọc trên thạch nhưng không cần đường ria cấy tụ cầu, xuất hiện một số khóm không tập trung xung quanh đường cấy tụ cầu hoặc không mọc trên thạch máu.

Lưu ý:

• Heamophilus ducreyi không cần yếu tố X, bản thân nó đã là một loại vi khuẩn khó nuôi cấy nên nó không mọc trên thạch máu ngay cả khi có đường ria tụ cầu.
• Haemophilus hemolyticus và Haemophilus parahemolyticus có thể mọc trên thạch máu mà không cần đường ria tụ cầu, không thể chứng minh test vệ tinh mặc dù chúng cần yếu tố X. Chúng là những vi khuẩn gây tan máu (tiêu huyết) nên chúng có thể giải phóng yếu tố X vào môi trường.
• Brucella có thể nhầm với Haemophilus. Cần thử nghiệm từng chi vì Brucella spp có thể mọc trên thạch máu mà không cần tụ cầu phải cung cấp yếu tố X.

Phân tích kết quả thử nghiệm “vệ tinh” của vi khuẩn là gì?

Y sĩ đa khoa tổng hợp từ nguồn tài liệu:

• Sách thực hành kỹ thuật xét nghiệm trên lâm sàng (NXB Y học Hà Nội -2017
• QĐ số 1539/QĐ-BYT ngày 20/4/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế

Theo Cao đẳng Y Dược – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur tổng hợp và biên tập!