Cùng tìm hiểu về các tính chất chung của nước tiểu (Phần 2)

Cùng tìm hiểu về các tính chất chung của nước tiểu (Phần 2)

Nước tiểu là dịch bài xuất quan trọng nhất, trong đó chứa phần lớn các chất cặn bã của cơ thể. Những thay đổi về các chỉ số lý hoá và đặc biệt là thay đổi về thành phần hoá học của nước tiểu phản ánh những rối loạn chuyển hóa của cơ thể.

• Cùng tìm hiểu về các tính chất chung của nước tiểu (Phần 1)
• Các biện pháp đối phó với tiết túc
• Bệnh học nội khoa: Bệnh cườm nước

Cùng tìm hiểu về các tính chất chung của nước tiểu (Phần 2)

Một số tính chất lý hóa của nước tiểu

Nước tiểu mới bài tiết thường trong suốt. Sau một thời gian ngắn để lắng nước tiểu sẽ có một đám mây vẩn đục lơ lửng ở giữa hay ở đáy đựng nước tiểu. Ngoài ra, trong nước tiểu cũng có thể có tủa lắng xuống đáy lọ, đó có thể là cặn acid uric, muối urat hoặc phosphat.

Nước tiểu bình thường có mùi đặc trưng, nước tiểu để ra ngoài không khí có mùi khai do ure bị biến đổi thành  amoniac. Trong trường hợp bệnh lý nước tiểu có mùi aceton do tiểu đường hoặc mùi hôi do ung thư thận, bàng quang.

Nước tiểu bình thường có sức căng bề mặt thấp hơn nước. Trong trường hợp bệnh lý như viêm gan tắc mật, sức căng bề mặt của nước tiểu giảm do trong nước tiểu có muối mật.

Ở người lớn bình thường, chế độ ăn hỗn hợp, đo ở điều kiện nhiệt độ 15°C, tỷ trọng nước tiểu 24 giờ dao động từ 1,005 – 1,030. Một số trường hợp bệnh lý làm thay đổi tỷ trọng nước tiểu như tỷ trong cao trong bệnh tiểu đường và tỷ trọng thấp trong đái tháo nhạt.

Một số tính chất lý hóa của nước tiểu

Nước tiểu bình thường hơi acid, pH khoảng 5-6. Đó là do trong nước tiểu có một số acid tự do và một số hợp chất acid dưới dạng muối amoni.

Các chất bất thường trong nước tiểu

Theo tin y dược tổng hợp cho thấy nước tiểu bình thường bao giờ cũng có tính khử yếu do trong nước tiểu có một lượng nhỏ các ose như glucose, arabinose, galactose. Đường thường xuất hiện nhiều trong nước tiểu là glucose, được gọi là glucose niệu. Glucose niệu gặp trong bệnh đái tháo đường tuỵ, do thiếu insulin nên glucose không thoái hoá được, nồng độ glucose trong máu tăng cao quá ngưỡng thận nên bị đào thải ra nước tiểu. Cũng có trường hợp có glucose niệu nhưng nồng độ glucose máu không cao, đó là do khả năng tái hấp thu của ống thận giảm hay đái tháo đường do giảm ngưỡng thận.

Nước tiểu bình thường có một ít protein, với xét nghiệm thông thường không phát hiện được, do vậy coi như nước tiểu bình thường không có protein.

Các chất bất thường trong nước tiểu

Nước tiểu bình thường chứa khoảng vài mg acid acetic/lít và vài trăm mg acid beta hydroxy butyric. Các chất cetonic trong nước tiểu tăng do các rối loạn chuyển hoá glucid như bệnh đái tháo đường, đói lâu ngày, tăng chuyển hóa glucid, sau một số trường hợp dùng thuốc.

Các thành phần của mật như bilirubin liên hợp và muối mật lưu thông trong huyết tương và được đào thải qua thận trong một số trường hợp tổn thương gan và đường mật, nhất là trong vàng da do viêm gan và tắc mật. Bilirubin liên hợp trong nước tiểu được gọi là sắc tố mật. Trong một số trường hợp tổn thương gan, nước tiểu cũng có một lượng urobilinogen, chất này được tạo thành từ ruột do gan không có khả năng giữ lại.

Nước tiểu có hồng cầu trong viêm thận cấp, lao thận, ung thư thận. Nước tiểu có hemoglobin trong các trường hợp sốt rét ác tính, tan huyết, bỏng nặng.

Ngoài ra trong nước tiểu cũng có thể xuất hiện porphyrin, dưỡng chấp, cặn sỏi.

Nguồn: Ysidakhoa.net