Tìm hiểu về tình trạng suy tuyến thượng thận cấp do thuốc

Suy tuyến thượng thận cấp do thuốc

Corticoid là nhóm thuốc được sử dụng nhiều trong điều trị. Tuy nhiên nếu như sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây suy thận cấp.

• Tác dụng của cà phê với sức khỏe của con người
• Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh quáng gà
• Tác dụng của tinh dầu hoa nhài đối với sức khỏe

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi chuyên gia y tế Lê Ngoan – Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Tp.HCM, Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP.HCM!

Tại sao corticoid có thể gây suy thượng thận

Thượng thận là tuyến nội tiết nhỏ nằm ở phía trên của thận. Mỗi người có hai tuyến thượng thận. Mỗi tuyến thượng thận có hai phần, phần tủy ở trong, phần vỏ ở ngoài. Phần tủy tiết ra hormone catecholamin giúp duy trì huyết áp, nhịp tim, phần vỏ có tác dụng tiết ra hormone corticosteroid. Đây đều những hormone có vai trò rất quan trọng với sự sống. Do đó, tuyến thượng thận được coi là tuyến nội tiết quan trọng nhất đối với cơ thể. Suy tuyến thượng thận là tình trạng tuyến thượng thận sản xuất quá ít cortison dẫn đến rối loạn chuyển hóa cơ thể, làm ảnh hưởng trầm trọng đến tình trạng sức khỏe và thậm chí có thể gây tử vong. Có nhiều nguyên nhân gây ra suy thượng thận, một trong số đó là do sử dụng thuốc không đúng cách. Khi uống quá nhiều corticoid sẽ làm cho tuyến thượng thận bị phụ thuộc corticoid ngoại sinh. Do đó khi ngừng thuốc đột ngột sẽ khiến cho tuyến thượng thận không kịp sản xuất kịp sản sinh ra corticoid cho cơ thể hoạt động bình thường. Đặc biệt, nếu như có chấn thương thì nó sẽ đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân. Khi đang sử dụng cortioid liều cao, kéo dài mà ngừng thuốc đột ngột hoặc giảm liều đột ngột sẽ khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, chán ăn, đau cơ, nhức đầu, sốt. Nếu bệnh nhân bị suy tuyến thượng thận cấp sẽ có những triệu chứng nặng dần, diễn ra đột ngột. Bệnh nhân có thể đau bụng, đau lưng, đau chân, nôn, tiêu chảy, mất nước, hạ huyết áp, lơ mơ, đe dọa đến tính mạng. Những trường hợp này cần phải đưa đến bệnh viện để cấp cứu.

Làm thế nào để phòng suy tuyến thượng thận cấp

Corticoid là một loại thuốc được sử dụng nhiều trên lâm sàng như những bệnh nhân bị viêm khớp, người mắc các bệnh lý tự miễn, người ghép tạng… tuy nhiên theo tin y dược tổng hợp, khi sử dụng loại thuốc này, bệnh nhân không nên tự ý dùng thuốc, không tự ý tăng liều hay tự ý sử dụng. Khi sử dụng các loại thuốc này cần phải tuân thủ theo đơn của bác sĩ. Thông thường, các bác sĩ sẽ sử dụng biện pháp giảm liều cortioid từ từ, kết hợp với việc theo dõi sát các triệu chứng của bệnh nhân, trong một số trường hợp có thể làm xét nghiệm để theo dõi nồng độ corticorid trong máu. Mục tiêu khi giảm liều dần cho đến không dùng corticoid là làm sao tránh được tác dụng phụ khi dùng corticoid kéo dài, vừa tránh tình trạng suy tuyến thượng thận chức năng. Cụ thể ysidakhoa.net cho biết, có hai phương pháp để cắt liều corticorid. Phương pháp một là giảm liều từ từ rồi dùng cách nhật rồi tiến tới dừng thuốc. Tuy nhiên trước khi dừng thuốc thì cần kiểm tra nồng độ cortisol để đánh giá chức năng tuyến thượng thận. Phương pháp thứ hai là giảm liều thuốc từ từ, từ liều điều trị về tới liều sinh lý, sau đó có thể chuyển sang dùng hydrocotisone hoặc chuyển dùng cách ngày corticoid loại tác dụng trung bình. Khi đưa được liều corticorid về liều sinh lý  thì cần kiểm tra corticorid huyết tương vào 8 giờ sáng để đánh giá chức năng tuyến thượng thận. Khi nồng độ cortisol huyết tương đã về mức tiêu chuẩn thì có thể ngừng thuốc

Khi sử dụng corticoid, ngoài suy tuyến thượng thận thì thuốc còn có thể gây ra những tác dụng phụ khác như hội chứng cushing, giảm khả năng miễn dịch, loãng xương…do đó, bệnh nhân cần phải đảm bảo tuân thủ điều trị của bác sĩ, không được lạm dụng thuốc, đặc biệt với những người bị bệnh lý đau xương khớp.

Theo: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TP.HCM tổng hợp