Hồng hoa – Vị thuốc từ loài hoa giúp khí huyết lưu thông

Hồng hoa là một loại dược liệu đã xuất hiện trong rất nhiều bài thuốc về khí huyết từ lâu. Là dược liệu có công dụng rất tốt trong điều hòa kinh nguyệt, trị đau do ứ huyết, đau bụng kinh… Mời các bạn theo dõi về tác dụng và công dung của loài hoa này cùng với GV Trường Cao đẳng Y Dược TPHCM nhé!

• Điều trị tăng huyết áp mà không cần dùng thuốc
• Bệnh thường gặp ở phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh
• Đinh lăng: Vị thuốc Nhân sâm của người nghèo

Hồng hoa – Vị thuốc từ loài hoa giúp khí huyết lưu thông

Một số thông tin về cây Hồng hoa

Tên khác: Cây rum, Đỗ hồng hoa, Hồng lam hoa, Mạt trích hoa…

Tên khoa học: Carhamus tinctorius L thuộc Họ Cúc (Asteraceae)

Mô tả dược liệu cây Hồng hoa

Đặc điểm thực vật:

• Hồng hoa là cây nhỏ và sống hằng năm. Cây cao khoảng từ 0,6 – 1m hoặc hơn.
• Thân đứng, nhẵn và có vạch dọc, ở phía ngọn phân cành.
• Lá so le và gần như không có cuống, có gốc lá tròn ôm lấy thân cây. Phiến lá hình bầu dục hoặc hình trứng dài khoảng 4 – 8cm, rộng khoảng 1 – 3cm, chóp nhọn sắc còn mép lá thì có hình răng cưa nhọn không đều. Lá có màu xanh lục sẫm, mặt lá nhẵn,gân lá ở chính giữa thường lồi cao
• Hoa: nhỏ màu đỏ cam thường mọc ở ngọn hoặc chót cành thành cụm.và bao chung với nhiều vòng lá bắc có hình dạng, kích thước khác nhau. Lá bắc có gai ở bên mép và ở chóp. Mùa hoa nở từ tháng 6-8
• Quả:  thuộc dạng quả bế, hình trứng có 4 vạch lồi. Mùa quả từ tháng 8-9

Phân bố:

• Thảo dược Hồng hoa quý và tốt nhất đó là Hồng hoa Tây Tạng. Loài thảo dược này còn được trồng ở các nước Trung Quốc, Ấn Độ, Ai Cập, Pháp, Đức, Nhật…
• Tại Trung Quốc: trồng nhiều nhất ở Tứ Xuyên, Hà Nam, sau là Vân Nam
• Ở Việt Nam, được trồng nhiều ở tỉnh Hà Giang.

Thu hái và sơ chế:

• Thường được thu hoạch vào đầu mùa hè mỗi năm. Chỉ hái khi những cánh hoa hồng đã chuyển từ sắc vàng sang đỏ. Những bông hoa hồng đã rụng không nên thu hái bởi tác dụng dược lý của nó đã giảm đi nhiều.
• Sơ chế dược liệu ngay sau thu hái. Chỉ giữ lại cánh hoa và hạt còn phần đài hoa thì bỏ đi gói lại từng bánh để phơi khô. Chú ý, tán hồng hoa là loại chỉ phơi khô để dùng nhưng không đóng bánh.

Bảo quản: Bảo quản nơi khô ráo, thông thoáng. Cần dùng gói hút ẩm để giúp cho cánh hoa không bị mềm, không mốc hoặc bị vụn. Vì thảo dược này rất dễ đổi màu, dễ hút ẩm và hay vụn mốc

Bộ phận sử dụng: Hoa chính là bộ phận được sử dụng để làm vị thuốc. (tên khoa học: Flos Carthami)

Các thành phần hóa học

• Hoa có 2 sắc tố chính là vàng và đỏ.
• *Sắc tố đỏ chính là carthamin chiếm 0,2-0,6% và không tan trong nước.
• *Sắc tố vàng thì lại tan trong nước.
• Hạt có chứa 20-30% dầu cùng với 10-15% protein. Tinh dầu của hồng hoa rất giàu glycerid của các acid béo không trung hòa và có hàm lượng cao lên tới 90%.

Hồng hoa hay còn có tên gọi khác là Cây rum, Đỗ hồng hoa, Hồng lam hoa, Mạt trích hoa,…

Tác dụng – Công dụng vị thuốc

Dược liệu hồng hoa có tính ấm và vị cay. Được qui vào 2 kinh tâm, can.

Tác dụng dược lý: 

• Theo y học hiện đại nguyên cứu: Dược liệu này có tác dụng:
• Kích thích quá trình co bóp của tử cung rất rõ ràng, khi sử dụng với liều lượng lớn.
• Với cơ trơn của ruột vị thuốc taạo hưng phấn trong một khoảng thời gian ngắn
• Vị thuốc Giúp hạ huyết áp.
• Làm tăng sự co bóp của tim, co nhỏ các mạch máu tại thận, co cơ trơn phế quản.

Theo các tài liệu Đông y:

• Tác dụng hành huyết là chủ yếu
• Bụng đau do máu xấu không ra hết
• Thai chết lưu trong bụng
• Đau bụng kinh
• Trục được thai lưu ra ngoài.

Công dụng: Hoạt huyết khu ứ thông kinh.

Chủ trị chính:  Bế kinh, ứ đau do chấn thương, Kinh ứ trệ, sản dịch sau sinh không xuống được, đau do ứ huyết, đau bụng kinh, Thai chết lưu, …

Cách dùng và liều dùng: Dược liệu Hồng hoa có thể dùng sống hoặc sắc lấy nước uống để dưỡng huyết đều được. Ngoài ra, có thể tẩm thêm rượu với tác dụng hoạt huyết, phá huyết. Một ngày từ 2 đến 10g.

Cần phân biệt Hồng hoa thật giả, có thể lấy vài cánh hồng hoa đặt trong 1 chén nước ấm. Phơi trong khoảng 1 – 3 lần vẫn còn thấy màu đỏ là dược liệu tốt.

Tổng hợp một số bài thuốc chữa bệnh từ Hồng hoa

Những bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu cây hồng hoa

Với đặc tính dược lý vượt trội, Dược liệu này từ lâu đã góp mặt trong nhiều bài thuốc y học cổ truyền. Trong Y học Lâm sàng phải kể đến như:

Chữa thối tai chảy nước vàng

• Cách 1: Dùng 1 lượng hồng hoa và chia đều thành 4 phần bằng nhau. Đun sôi với 1 bát rượu và uống ngay khi còn ấm nóng.
• Cách 2: Dùng Hồng hoa, bạc hà đồng lượng 5 gram và nước cốt của lá kim ty hà diệp. Cho thêm một ít phèn chua, sau đó tán thành bột nhỏ và thổi vào tai.

Chữa trị kinh nguyệt không thông

• Dược liệu: Hồng hoa, ngưu tất, sinh địa, đương quy, xuyên khung, diên hồ sách, xích thược, ích mẫu, với liều lượng bằng nhau. Tổng từ 3 – 4 lượng.
• Thực hiện: Tất cả các vị đem rửa sạch với nước muối rồi cho vào nồi. Sắc với 1 lít nước lọc còn khoảng 300ml. Uống chia 3 lần/ trong ngày. Nên uống thuốc khi còn ấm nóng.

Chữa trị hành kinh đau bụng

• Dược liệu: hồng hoa 3 chỉ, 200ml rượu trắng.
• Sắc dược liệu chung với rượu trên lửa nhỏ. Đến khi lượng rượu còn 1 nửa thì tắt bếp. Uống 3 lần/ngày.

Chữa trị sưng tấy do chấn thương ngoại khoa

• Bài 1: Dung hồng hoa, đào nhân, sài hồ, đương quy, đại hoàng mỗi vị 10gram. Tất cả được liệu này rửa sạch với nước muối rồi cho vào nồi. Thêm 300ml rượu và 300ml nước rồi sắc còn phân nửa. Chia làm 3 lần uống/ngày, chỉ dùng 1 thang thuốc duy nhất.
• Bài 2: Cần có hồng hoa, đào nhân, đương quy đồng lượng 120g, 240 chi tử. Rửa sạch bằng nước muối rồi đem phơi héo dưới bóng râm. Sau đó tán thành bột mịn. Khi sử dụng chỉ cần lấy 1 lượng bột thuốc vừa đủ đem trộn với giấm rồi đun nóng. khi hỗn hợp vừa ấm thì dùng đắp lên chỗ sưng đau.

Chữa trị bệnh loét dạ dày tá tràng

• Dùng hồng hoa 60g và đại táo 12 quả.
• Rửa sạch dược liệu rồi đem sắc chung với 300ml nước lọc. Đun lửa nhỏ đến khi còn khoảng 150ml thì ngưng. Lọc lấy phần nước bỏ phần cái. Hòa với 60ml mật ong vào nước thuốc, uống khi còn ấm. Ăn táo, uống 20 thang liền.

Chữa trị thống kinh

• Dùng 1,5 chỉ hồng hoa, diên hồ sách, đương quy, hương phụ đồng lượng 3chỉ, xuyên khung 1 chỉ
• Rửa sạch các vị với nước muối rồi cho vào nồi sắc lấy nước để uống.
• Nên sử dụng trước khi hành kinh.

Chữa trị các bệnh phụ khoa (kinh bế, rối loạn kinh nguyệt, sau sinh máu xấu không ra hết)

• Bài 1: Dùng 5 gram dược liệu, hương phụ, xuyên khung, đương qui, diên hồ sách mỗi vị 10gram. rửa sạch với nước muối. Sắc thuốc cùng với 500ml nước lọc. Chia thuốc thành 3 lần trong ngày uống. Hoặc uống phối hợp với rượu Đương qui để trị đau kinh.
• Bài 2: Dùng 3 gram dược liệu, 15 gram ích mẫu thảo, 10 gram sơn trà, rửa sạch với nước muối. Khi dùng cho đường đỏ vừa đủ uống. Chữa trị sau sanh có máu xấu chưa ra hết.

Điều trị ban sởi

• Dùng 1,5 chỉ hồng hoa, 1,5 chỉ hoàng liên,từ hảo, đại thanh diệp, cát căn, liên kiều động lượng 3 chỉ, đương qui 2 chỉ, cam thảo 8 phân
• Tất cả các nguyên liệu trên rửa sạch rồi đem cho vào nồi. Sắc chung với 1 lít nước lọc đến khi còn 1/3. Mỗi ngày chỉ sử dụng 1 thang thuốc

Chữa trị sưng tấy do té ngã

• Cần hồng hoa, đào nhân và lương quy vĩ mỗi vị 4 lượng, 8 lượng chi tử.
• Đem tất cả rửa sạch rồi để ráo. Phơi khô dưới bóng râm và đem tán thành bột mịn. Chỉ cần lấy 1 ít thuốc bột đem trộn với giấm và đun nóng dùng khi bị sưng tấy do té ngã. Dùng thuốc để đắp ngay tại vị trí gặp tổn thương.

Bài thuốc Loại bỏ thai lưu trong bụng:

• Hồng hoa đun với rượu xong uống. Hoặc có thể kết hợp hồng hoa với rễ cây gấc, cỏ nụ áo, vỏ cây vông đồng, lá đào, sắc nước rồi chế thêm đồng tiện.
• Uống 1 thang/ngày.

Những lưu ý khí sử dụng thảo dược hồng hoa

Theo khuyến cáo của các Y sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur: Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, cần lưu ý trước khi sử dụng cây hồng hoa:

• Những Phụ nữ mang thai, có kinh nguyệt ra nhiều thì tuyệt đối không được sử dụng
• Có thể gây phá huyết rất nguy hiểm nếu dùng nhiều, nên chỉ dùng với liều lượng nhỏ,
• Cần lưu ý không kết hợp Hồng hoa với trầm hương và xạ hương vì chúng tương kỵ nhau..
• Nếu để giải độc, tiêu tan sưng tấy hay trị ứ huyết đau bụng cần pha thêm với 1 chút đồng tiện.

Dược liệu hồng hoa mặc dù là thảo dược quý hiếm, cho hiệu quả điều trị cao. Được dùng phổ biến nhưng đặc tính dược lý của nó có thể thay đổi nếu dùng không liều lượng và đúng cách. Cần trao đổi với thầy thuốc trước khi dùng bài thuốc nào có cây hồng hoa. Không nên tự ý dùng và dùng liều lượng lớn, thời gian dài vì có thể gây một số tác dụng không mong muốn./.

Nguồn: ysidakhoa.net tổng hợp