U nang ống mật chủ là bệnh gì?

U nang ống mật chủ ở trẻ em là một bệnh lý dị dạng bẩm sinh của đường mật. Bệnh nếu không được can thiệp điều trị có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, lâu ngày có thể dẫn đến xơ gan hay ung thư đường mật.

• Những dấu hiệu bất thường phổ biến ở hệ tiêu hóa
• Chia sẻ những triệu chứng và nguyên nhân gây nên bệnh sỏi thận

U nang ống mật chủ là gì?

Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết U nang ống mật chủ là một bệnh lý dị dạng bẩm sinh của đường mật, xảy ra khi ống mật chủ giãn lớn hơn 1cm. U nang ống mật chủ bẩm sinh trong nhóm bệnh lý u nang đường mật trong và ngoài gan chiếm một tỉ lệ khá cao nên được lấy làm tên gọi cho nhóm bệnh lý phức tạp này. U nang ống mật chủ là bệnh lý ít gặp ở các nước phương Tây nhưng phổ biến ở các nước châu Á, trong đó có Việt Nam với tỷ lệ mắc bệnh thường gặp trong khoảng từ 1/100.000 – 1/150.000 trẻ.

Ở Nhật Bản, u nang ống mật chủ có thể gặp với tỷ lệ cao hơn với khoảng 1/1000 dân. Tỷ lệ mắc bệnh u nang đường mật bẩm sinh ở nữ cao gấp 3 đến 4 lần so với nam giới. U nang ống mật chủ ở trẻ em hiện nay thường được chẩn đoán trước 10 tuổi, chủ yếu trong giai đoạn sơ sinh.

Nguyên nhân gây bệnh u nang ống mật chủ là do đâu?

U nang ống mật chủ là một bệnh lý bẩm sinh, các dị dạng của đường mật hình thành và xuất hiện ngay từ khi còn là bào thai trong bụng mẹ. Nguyên nhân gây bệnh cho đến nay vẫn chưa được xác định, các chuyên gia cho rằng bệnh xảy ra do còn tồn tại ống mật tụy khiến dịch tụy trào ngược lên hệ thống dẫn mật, lâu ngày khiến ống mật chủ bị giãn.

Triệu chứng bệnh u nang ống mật chủ là gì?

U nang ống mật chủ ở trẻ em thường không có triệu chứng đặc hiệu, biểu hiện trên lâm sàng với các triệu chứng như:

• Vàng da, vàng mắt: là biểu hiện thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Biểu hiện vàng da ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện rất sớm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh quyết định mức độ vàng da.
• Đau bụng: dấu hiệu thường gặp ở trẻ lớn hơn, ít gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đau bụng có thể lặp đi lặp lại nhiều lần. Đau bụng và vàng da là hai triệu chứng điển hình của u nang ống mật chủ.
• Nếu có biến chứng nhiễm trùng đường mật, viêm phúc mạc mật có thể gây sốt.
• Sờ thấy khối u ở bụng

Điều trị bệnh u nang ống mật chủ?

Phương pháp điều trị u nang ống mật chủ chính hiện nay là phẫu thuật. Nguyên tắc của phẫu thuật là cắt bỏ toàn bộ ống mật chủ bị giãn lớn và túi mật, sau đó tái lập hoạt động tuần hoàn mật ruột bằng cách nối ống gan còn lại với ruột non, tá tràng. Sau phẫu thuật, dịch mật vẫn có thể lưu thông được xuống ruột để tiếp tục vai trò tiêu hóa thức ăn.

Nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán trước sinh và hiện chưa có triệu chứng, phẫu thuật u nang ống mật chủ sẽ được tiến hành khi trẻ trên 3 tháng tuổi. Nếu bệnh nhân có các biểu hiện vàng da, vàng mắt thì bác sĩ có thể cân nhắc được can thiệp phẫu thuật sớm từ 1-2 tháng tuổi. Trong trường hợp trẻ nhập viện với các biến chứng như viêm đường mật, viêm phúc mạc, bác sĩ sẽ tiến hành ổn định tổng trạng cho trẻ bằng phương pháp điều trị nội khoa trước khi tiến hành phẫu thuật loại bỏ nguyên nhân gây bệnh.  

Theo y sĩ đa khoa có hai phương pháp phẫu thuật chính hiện nay đang áp dụng là mổ mở và phẫu thuật nội soi.

Mổ mở: Đây là phương pháp can thiệp cổ điển nên còn nhiều hạn chế do khá nhiều biến chứng có thể xảy ra như: tổn thương cơ, sẹo mổ dài, sau khi lành để lại sẹo xấu, đau, thời gian hồi phục chậm nên không còn được ưu tiên lựa chọn nhiều như trước.

Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp hiện đại, đã được công nhận có hiệu quả trong điều trị u nang ống mật chủ. Phương pháp phẫu thuật nội soi hiện nay có thể khắc phục được những hạn chế của phương pháp mổ mở như: ít đau, thời gian hồi phục nhanh, ít gây tổn thương thành bụng, vết thương mau lành và không để lại sẹo. Tuy nhiên, phương pháp này khó thực hiện và yêu cầu các bác sĩ lành nghề, thông thạo việc sử dụng các dụng cụ phẫu thuật nội soi để phát huy hết ưu điểm của phẫu thuật nội soi một lỗ vì các dụng cụ phẫu thuật phải chen chúc nhau ở một đường vào khá bé.

Sau mổ, trẻ thường phải nằm viện để được theo dõi từ 5-7 ngày. Trong quá trình nằm viện, trẻ phải nhịn ăn và được nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch trong vài ngày đầu. Một ống thông nối từ ổ bụng được đặt để thoát dịch ra ngoài. Bên cạnh đó, ống thông mũi dạ dày cũng được đặt để dịch và hơi từ trong dạ dày thoát ra ngoài.

Phòng ngừa bệnh u nang ống mật chủ?

U nang ống mật chủ thực chất là một dị tật bẩm sinh. Cách phòng ngừa tốt nhất loại bệnh này là phát hiện và điều trị sớm khi bệnh chưa phát sinh biến chứng.

Ngày nay, cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, việc thăm khám và sàng lọc trước sinh ngay khi có ý định sinh con có thể giúp phát hiện được u nang ống mật chủ ngay từ khi còn là bào thai.