Hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ (Sudeck) là gì?
Hội chứng Loạn dưỡng giao cảm phản xạ (Loạn dưỡng giao cảm phản xạ Syndrome) còn được gọi bằng nhiều tên khác như “hội chứng Sudeck” hay hội chứng loạn dưỡng thần kinh giao cảm phản xạ, hội chứng vai – tay, hội chứng teo Loạn dưỡng giao cảm phản xạ.
Hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ
Lý do gây ra hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ (Sudeck)
Y sĩ đa khoa chia sẻ cơ chế hội chứng (h/c) Loạn dưỡng giao cảm phản xạ: khi có những kích thích đau thường xuyên từ khu vực ngoại vi, phản xạ thần kinh giao cảm ở khu vực tủy sống. Do vùng thần kinh giao cảm bị rối loạn nên sẽ gây ra những rối loạn giao cảm ở khu vực ngoại vi của người bệnh.
H/c loạn dưỡng giao cảm phản xạ thường xảy ra sau một lý do có tính kích hoạt, vì vậy trên Y học lâm sàng người ta chỉ ra các nguyên do thường là:
- Chấn thương vùng vai, tay, cổ; những bệnh lý vùng khớp vai; thoái hóa cột sống cổ
- Chấn thương khớp gối hoặc sau phẫu thuật khớp gối dưới nội soi
- Sau khi thực hiện một số can thiệp phẫu thuật
- H/c ống cổ tay, bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, ung thư vú
- Dùng thuốc điều trị lao, nhóm barbiturat
Hội chứng Loạn dưỡng giao cảm phản xạ (Sudeck) có dấu hiệu gì?
Giảng viên Cao đẳng Y dược – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur chia sẻ các giai đoạn diễn biến của H/c Loạn dưỡng giao cảm phản xạ như sau:
- Sau một lý do kích hoạt sẽ có hiện tượng đau và sưng tấy, chi bị bệnh đau, mức độ đau nhiều, liên tục, tăng về đêm và khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi. Một thời gian ngắn sau, ở chi bị bệnh xuất hiện dấu hiệu sưng tấy, phù căng, đỏ và nóng, da bóng nhẵn, sờ vào có cảm giác mạch đập nhanh.
- Sau từ 1-2 tuần kể từ lúc xuất hiện biểu hiện bệnh, tình trạng đau vẫn tiếp tục, lúc tăng lúc giảm, phù giảm dần. Da ở phần chi bị bệnh trở nên dày, tím, dính, phần gân, bao khớp co kéo lại làm chi hạn chế vận động. Dần dần, những cơ của chi bị teo, làm giảm vận động của chi bệnh so với chi lành.
- Hình ảnh X-quang cho thấy tình trạng xương mất canxi, siêu âm Doppler thấy có hiện tượng tăng tốc độ tuần hoàn tại chỗ.
Hội chứng đau loạn dưỡng chi trên (hội chứng vai-tay)
Giai đoạn đau, sưng tấy hoặc kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Bàn tay và một phần cẳng tay có những biểu hiện đau nhiều, khó vận động, phù lan tỏa, da căng bóng, sờ vào thấy nóng và có cảm giác mạch đập. Khớp và cơ dần cứng lại, khó vận động. Sau một thời gian sẽ chuyển sang giai đoạn teo, bàn tay teo lại, da mỏng, nhẵn, ngón tay khó duỗi ra, cổ tay gập, vai gần như bất động. Trường hợp người bệnh không được điều trị hội chứng Sudeck kịp thời thì những tổn thương trên sẽ không hồi phục được.
Hình ảnh hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ trên lâm sàng
Hội chứng đau loạn dưỡng chi dưới
Ở bàn chân có hai thể, đó là: thể bàn chân đau đơn thuần và thể bàn chân đau và phù. Ở đau bàn chân đơn thuần, bàn chân bị đau, bại không đi được, hình ảnh X-quang là loãng xương rải rác. Ở thể bàn chân đau và phù, ngoài biểu hiện bàn chân đau bại không đi được, bàn chân còn bị phù to, da căng, đỏ nóng, chụp X-quang thấy hình ảnh loãng xương toàn bộ.
Ở khớp gối, những tổn thương thường gặp là: sưng tấy, tràn dịch khớp gối, teo cẳng chân, cứng khớp gối, teo cơ đùi.
Ở khớp háng những thương tổn là đau, hạn chế vận động, loãng xương.
Đối tượng nguy cơ cao mắc hội chứng Sudeck là ai?
Giảng viên trung cấp Y sĩ đa khoa – Trường Trung cấp Y khoa Pasteur chia sẻ danh sách một số đối tượng có nguy cơ cao mắc hội chứng sudeck bao gồm:
- Người bệnh mắc h/c ống cổ tay
- Người bị chấn thương hoặc bệnh lý vùng cột sống cổ, chấn thương vùng vai
- Người từng chấn thương vùng cổ tay, chấn thương xương cẳng tay đoạn 1/3 dưới
- Người đã bị đột quỵ não, nhất là trong 1-6 tháng
- Người bệnh mắc những bệnh nội tiết, đái tháo đường, những bệnh tim mạch
Thông tin chỉ mang tính tham khảo, và được tham khảo nguồn y khoa tin cậy! Người bệnh không nên tự ý áp dụng!
Bạn đọc có thể tham khảo phác đồ điều trị hội chứng Sudeck loạn dưỡng giao cảm phản xạ ở bài tiếp theo.
Nguồn: Y sĩ đa khoa – Trường Trung cấp Y khoa Pasteur tổng hợp