Mẫu bệnh án y học cổ truyền: bán thân bất toại – liệt nửa người
Bán thân bất toại – liệt nửa người là bệnh chứng thường gặp trên y học lâm sàng tại khoa Y học cổ truyền. Y sĩ đa khoa thực tập tại khoa YHCT cần làm bệnh án như thế nào?
- Bệnh án Nhi khoa: Bệnh án viêm tiểu phế quản cấp
- Bệnh án Viêm phổi màng phổi (P) – Tràn dịch màng phổi
- Mẫu bệnh án nội khoa viêm phổi thùy
Bán thân bất toại – liệt nửa người
Giảng viên Cao đẳng Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ đến một số bạn sinh viên y sĩ đa khoa năm cuối, mẫu bệnh án y học cổ truyền: bán thân bất toại – liệt nửa người
Thủ tục hành chính
- Họ tên bệnh nhân: Ngô Định Hùng
- Tuổi: 55
- Giới: Nam
- Dân Tộc: Kinh
- Nghề Nghiệp: Nông dân
- Địa chỉ: Làng B Xã C Huyện D Tỉnh E
- Địa chỉ báo tin: Con trai Ngô Định Hình
- Ngày giờ vào viện: 15h25 ngày 5/6/2020
- Ngày làm bệnh án: 09h00 ngày 6/6/2020
Lý do vào viện
Méo miệng và yếu nửa người (P)
Khám bệnh
- Vọng chẩn:
- Bệnh nhân tỉnh táo, tiếp xúc tốt
- Sắc mặt hồng tươi nhuận
- Mắt sáng
- Chất lưỡi hồng, rêu lưỡi trắng mỏng, lưỡi hạn chế cử động
- Thân hình gầy, mất cử động nửa người (P)
- Văn chẩn:
- Nói ngọng, ngắt quãng
- Thở êm, đều đặn
- Không ho, không nấc
- Hơi thở không hôi
- Vấn chẩn:
Bệnh khởi phát vào buổi sáng 9 ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, hơi yếu tay và chân bên (P), mệt tăng dần, đến chiều thì phát hiện méo miệng nên người nhà đưa vào bệnh viện Thiện Hạnh điều trị, tại đây, bệnh nhân yếu nữa người (P) tăng dần, ngày hôm sau thì mất vận động cảm giác hoàn toàn nữa người (P), điều trị được 8 ngày, bệnh nhân được chuyển qua BV YHCT với chẩn đoán: Nhồi máu não bán cầu (T).
Chẩn đoán của khoa phòng: Bán thân bất toại/Huyễn vượng
Xử trí của khoa phòng: Điều trị bằng thuốc y học hiện đại, thuốc y học cổ truyền kết hợp điện châm, điện xung chi liệt, chiếu đèn hồng ngoại, tập vận động và xoa bóp toàn thân.
Hiện tại là ngày thứ 9 của bệnh và là ngày thứ 2 của điều trị, một số triệu chứng chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
Tình hình hiện tại:
- Ăn uống được, đại tiện táo, tiểu nhiều
- Không sốt, không ra mồ hôi
- Thiết chẩn:
- Mạch trầm
- Chi ấm, cơ mềm, không teo cơ
- Bụng mềm, không u cục
Bắt mạch trong y học cổ truyền
Tóm tắt bệnh án y học cổ truyền
- Y học hiện đại
Bệnh nhân nam, 45 tuổi, nghề nghiệp làm nông, dân tộc kinh, nhập viện ngày 5/6/2020 với lý do đột ngột méo miệng và yếu nửa người (P), tiền sử THA phát hiện #3 tháng có điều trị liên tục.
Tại thời điểm thăm khám, ghi nhận một số vấn đề sau:
- Hội chứng đột quỵ: Khởi phát đột ngột, có tính khu trú (yếu ½ người, méo miệng) kéo dài trên 24h, không có chấn thương.
- Hội chứng Liệt mềm nửa người (P) trung ương, đồng đều, toàn bộ, không thuần túy:
+ Liệt 1/2 người (P), cơ lực 1/2 người (P) 0/5, gốc chi bằng ngọn chi
+ Trương lực cơ 1/2 người (P) tăng
+ Babinski chân (P) đáp ứng duỗi
+ Mất cảm giác nông và sâu nửa người (P)
- Hội chứng liệt mặt (P) trung ương:
+ Nhân trung lệch (T)
+ Mờ nếp má mũi (P)
+ Mắt nhắm kín 2 bên
+ Nếp nhăn trán 2 bên còn
- Một số vấn đề khác: THA, nói ngọng ngắt quảng dưới 5 từ.
- Y học cổ truyền
Bệnh nhân nam 55 tuổi vào viện với lý do miệng méo, yếu nửa người phải. Qua vọng, văn, vấn, thiết chẩn y sĩ đa khoa chuyên ngành Y học cổ truyền ghi nhận một số cương lĩnh sau:
Lý:….
Hư:…..
Chẩn đoán
- Y học hiện đại: Nhồi máu động mạch não giữa bên (T) chưa rõ nguyên nhân.
- Y học cổ truyền:
Theo bát cương: Lý hư
Theo thể bệnh: Trúng phong kinh lạc – Can thận hư
Theo bệnh danh: Bán thân bất toại
Điều trị
- Y học hiện đại
- Hạ áp: Amlodipin 5mg x 1 viên, uống 8h
- Chống kết tập tiểu cầu: Aspirin 81mg x 1viên, uống 8h
- Y học cổ truyền
Pháp: Thông lợi kinh lạc khai khiếu hoạt huyết
Phương:
- Phương dược:
Đối pháp lập phương
Thục địa 15g Ngưu tất 15g
Hoài sơn 15g Đan sâm 15g
Đơn bì 10g Thạch xương bồ 15g
Câu đằng 15g Địa long sao 10g
Hòe hoa sao 15g Rễ nhàu 15g
Bài thuốc trị bán thân bất toại – liệt nửa người
Bài thuốc cổ phương
- Phương châm:
Châm bổ (P): Tam âm giao, âm lăng tuyền, huyết hải
Chẩm tả (P): Liêm tuyền, bàng liêm tuyền xuyên kim tân, ngọc dịch, kiên tỉnh, kiên ngung, tý nhu, khúc trì, thủ tam lý, bát tà, bát phong, phong thị, túc tam lý, huyền chung, giải khê, thái xung, địa thương, thừa tương, giáp xa, nghênh hương, quyền liêu.
- Điện xung chi (P)
- Hồng ngoại chi (P)
- Tập vận động
- Xoa bóp toàn thân ngày 1 lần, mỗi lần 60 phút
Tiên lượng
- Gần: Thời gian hồi phục lâu
- Xa: Có thể xuất hiện biến chứng như teo cơ, loét vùng tỳ đè, cứng khớp,…
Phòng bệnh
- Xoa bóp và vận động vùng chi liệt, xoay trở tránh loét
- Kiểm soát huyết áp
- Chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, ăn nhạt, giảm mỡ, không uống rượu, thuốc lá, tránh stress
- Dùng thuốc hạ áp thường xuyên
Thông tin bệnh án y học cổ truyền được tổng hợp, biên tập, sưu tập tại Ysidakhoa.net chỉ mang tính chất tham khảo!
Nguồn: Y học Lâm sàng – Y sĩ đa khoa Y học cổ truyền (Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur) tổng hợp