Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?

Hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là một rối loạn trong đó bệnh nhân lặp đi lặp lại một số suy nghĩ, ý tưởng hoặc ám ảnh, khiến người bệnh cảm thấy bị thúc đẩy làm điều gì đó lặp đi.

• Hội chứng Stockholm trong tâm lý học là gì?
• Hội chứng Marfan nguy hiểm như thế nào?
• Tình trạng rối loạn thần kinh do hội chứng Rett

Hội chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?

Bạn có đang bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế?

Nhiều bệnh nhân vẫn có một số suy nghĩ hoặc hành vi lặp đi lặp lại. Tuy nhiên, một số điều này không gây trở ngại cho đời sống của họ. Đối với bệnh nhân rối loạn ám ảnh cưỡng chế, suy nghĩ dai dẳng và một số thói quen hoặc hành vi khá cứng nhắc. Nếu không thực hiện sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu.

Nhiều bệnh nhân mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế biết rằng một số ám ảnh của người bệnh là không đúng, nhưng một số bệnh nhân khác lại nghĩ có thể đúng. Y sĩ đa khoa thường hiếm gặp tình huống nào như vậy trên lâm sàng vì ngay cả khi biết nỗi ám ảnh của mình là không đúng, một số bệnh nhân mắc rối loạn ám ảnh cưỡng chế vẫn khó có thể thoát ra khỏi một số nỗi ám ảnh ảnh hoặc ngưng một số hành vi cưỡng chế. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế thường khởi phát ở trẻ em, thanh thiếu niên hoặc giai đoạn đầu của trưởng thành, độ tuổi trung bình khoảng 19 tuổi.

Ám ảnh là gì?

Ám ảnh là một số suy nghĩ, xung động hoặc hình ảnh lặp đi lặp lại, dai dẳng. Điều này có thể khiến cho bạn có một số cảm xúc tiêu cực như ghê tởm, buồn bã, lo âu.

Nhiều bệnh nhân biết rằng một số suy nghĩ, hình ảnh đó là do trong tâm trí người bệnh suy nghĩ quá mức hoặc không có thật. Tuy nhiên, một số suy nghĩ này không thể giải quyết bằng nghĩ lý lẽ. Hầu hết một số bệnh nhân OCD cố gắng phớt lờ hoặc tiêu diệt một số nỗi ám ảnh đó bằng suy nghĩ khác hoặc thực hiện những hành động khác để quên đi. Một số ám ảnh điển hình thường là lo ngại quá mức bị nhiễm bệnh hoặc bị làm hại, một số suy nghĩ về tôn giáo hoặc tình dục.

Cưỡng chế là gì?

Bác sĩ tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur trả lời câu hỏi “cưỡng chế là gì” như sau: Cưỡng chế là một số hành vi lặp đi lặp lại hoặc một số hành vi tâm thần bị thúc đẩy, ép buộc phải làm để đáp ứng suy nghĩ ám ảnh. Những hành vi nhằm mục đích ngăn chặn hoặc giảm bớt một số cảm giác khó chịu, đau khổ hay phòng ngừa một tình huống đáng sợ xảy ra.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?

Trong một số trường hợp nghiêm trọng nhất, việc lặp đi lặp lại liên tục những hành vi có thể xảy ra cả ngày. Bệnh nhân sẽ không thể thực hiện những hoạt động khác trong cuộc sống. Bệnh nhân biết một số hành động cưỡng chế này là không hợp lý nhưng vẫn phải thực hiện nó.

Chuyên gia y tế chia sẻ một số ví dụ về cưỡng chế

Dọn dẹp

Để giảm bớt nỗi sợ vi khuẩn, bụi bẩn và hóa chất sẽ gây bệnh, một số bệnh nhân tốn hàng giờ đồng hồ để rửa tay, tắm rửa, lau chùi nhà cửa.

Một số hành động lặp lại

Để giảm bớt sự lo lắng, vài bệnh nhân thường thốt ra tên hoặc cụm từ hoặc lặp đi lặp lại một hành vi nhiều lần. Người bệnh biết rằng việc lặp lại sẽ chẳng giúp người bệnh được bảo vệ khỏi một số tổn thương. Nhưng nếu không lặp lại, người bệnh sẽ cảm thấy sợ hãi.

Kiểm tra

Ví dụ như quên khóa cửa hoặc tắt bếp gas, một số bệnh nhân sẽ bắt đầu thực hiện kiểm tra cửa hoặc kiểm tra bếp liên tục. Một số bệnh nhân lại liên tục kiểm tra những tuyến đường mà mình đã lái xe để đảm bảo rằng người bệnh đã không tông vào bất kỳ ai.

Sắp xếp

Một số bệnh nhân thích đặt những đồ vật, chẳng hạn như sách vở theo một thứ tự nhất định hoặc sắp xếp những vật dụng trong gia đình theo một trật tự hoặc đối xứng.

Dấu hiệu của rối loạn ám ảnh cưỡng chế là gì?

Có một số suy nghĩ ám ảnh hoặc thực hiện những hành vi cưỡng chế  không có nghĩa là bạn bị rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Trong y học lâm sàng thì vấn đề rối loạn ám ảnh cưỡng chế, một số suy nghĩ và hành vi này gây ra cảm giác đau khổ, chiếm rất nhiều thời gian (ít nhất 1 ngày) và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như những mối quan hệ của bạn.

Hầu hết một số bệnh nhân rối loạn ám ảnh cưỡng chế có cả nỗi ám ảnh cũng như là một số hành vi cưỡng chế. Tuy nhiên cũng có một số bệnh nhân lại chỉ có ám ảnh hoặc cưỡng chế.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Một số suy nghĩ ám ảnh phổ biến

• Sợ vi trùng, bụi bẩn hoặc bị lây nhiễm từ bệnh nhân khác.
• Sợ mất kiểm soát hoặc làm hại chính bản thân mình/bệnh nhân khác.
• Một số suy nghĩ hoặc hình ảnh bạo lực, khiêu dâm.
• Tập trung quá mức vào những ý tưởng tôn giáo hoặc đạo đức.
• Trật tự và đối xứng: có suy nghĩ rằng mọi thứ phải được sắp xếp theo hàng lối ngay lập tức.
• Mê tín: quan tâm quá mức đến một số cái gọi là may mắn hoặc không may.

Một số hành vi cưỡng chế phổ biến

• Thường xuyên kiểm tra những đồ vật, thiết bị, khóa, công tắc.
• Liên tục kiểm tra một số bệnh nhân thân yêu để đảm bảo người bệnh đang an toàn.
• Đếm, gõ, lặp lại một số từ nhất định hoặc làm một số việc vô nghĩa khác để giảm lo lắng.
• Dành nhiều thời gian để rửa hoặc làm sạch đồ đạc.
• Đặt hàng hoặc sắp xếp mọi thứ theo một trật tự nhất định.
• Tích lũy rác thải như sách báo cũ, hộp đựng đồ ăn thức uống cũ.

Bài viết chia sẻ đến bạn đọc, y sĩ đa khoa, bác sĩ đa khoa về hội chứng ám ảnh cưỡng chế OCD trên lâm sàng. Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo!

Nguồn: Ysidakhoa – tổng hợp từ kiến thức Y Hà Nội